Tuy nhiên, có một hiện tượng khá thú vị nhưng cũng gây không ít phiền toái: mỗi khi lò vi sóng được bật lên để hâm nóng thức ăn, tín hiệu Wi-Fi thường yếu hẳn đi – tốc độ mạng giảm đáng kể, đôi khi mất kết nối hoàn toàn.
Điều này tưởng chừng ngẫu nhiên nhưng lại có cơ sở khoa học rõ ràng, liên quan trực tiếp đến đặc tính vật lý của sóng điện từ – loại sóng mà cả lò vi sóng và Wifi đều sử dụng.
Một ví dụ điển hình là tại trung tâm VnPro, nơi Access Point được lắp đặt gần khu vực bếp – ngay cạnh lò vi sóng, như minh họa trong hình dưới đây. Và cũng vì thế, vào giờ trưa – thời điểm nhân viên thường sử dụng lò vi sóng để hâm nóng bữa ăn – hiện tượng Wifi đột ngột yếu đi hoặc chập chờn xảy ra thường xuyên.
Vậy nguyên nhân thật sự nằm ở đâu? Cùng tìm hiểu chi tiết để hiểu rõ và tìm ra hướng khắc phục hiệu quả.
Trước hết, chúng ta hãy cùng tìm hiểu sóng từ lò vi sóng và sóng WiFi xem chúng có những đặc tính gì, giống nhau và khác nhau như thế nào nhé!
Lò vi sóng sử dụng sóng vi ba (microwave) – một dạng sóng điện từ tương tự như sóng radio hay sóng Wifi nhưng có tần số cao hơn. Sóng vi ba hoạt động bằng cách phát ra sóng điện từ ở tần số khoảng 2.45GHz để làm nóng thức ăn. Đây là một phần của phổ vi sóng, được thiết kế để kích thích các phân tử nước trong thực phẩm, từ đó sinh ra nhiệt. Hình dưới đây minh họa phổ vi sóng và chỉ ra sóng vi ba nằm ở đâu trong phổ vi sóng này.
Trong khi đó, Wi-Fi cũng sử dụng sóng điện từ để truyền tín hiệu không dây giữa router và các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng, laptop... Đặc biệt, Wi-Fi băng tần 2.4 GHz – loại phổ biến nhất hiện nay – hoạt động trong dải tần từ 2.4 đến 2.4835 GHz, gần trùng với tần số của sóng vi ba (2.45 GHz).
Vậy nguyên nhân sóng Wifi yếu khi lò vi sóng hoạt động là do đâu?
Hiện tượng suy yếu tín hiệu Wi-Fi khi lò vi sóng hoạt động xuất phát từ sự nhiễu sóng điện từ (electromagnetic interference). Cụ thể:
Trùng tần số:
Cả lò vi sóng và Wifi 2.4 GHz đều hoạt động trong vùng tần số gần giống nhau. Khi lò vi sóng bật, nó tạo ra sóng điện từ mạnh để làm nóng thức ăn. Dù thiết kế lò có vỏ kim loại để chắn sóng, nhưng vẫn có một phần nhỏ sóng bị rò rỉ ra môi trường – và đây chính là “thủ phạm” gây nhiễu Wi-Fi.
Công suất phát sóng của lò vi sóng:
Lò vi sóng có công suất lớn (thường từ 600W đến 1200W), trong khi router Wifi chỉ phát tín hiệu với công suất rất nhỏ (thường dưới 1W). Sự chênh lệch này khiến sóng từ lò vi sóng dễ dàng "lấn át" sóng Wifi, làm gián đoạn hoặc suy giảm chất lượng tín hiệu.
Hiệu ứng nhiễu pha:
Sóng rò rỉ từ lò vi sóng không đồng bộ với sóng Wifi, dẫn đến hiện tượng giao thoa phá hủy (destructive interference). Điều này làm giảm biên độ tín hiệu Wi-Fi, khiến tốc độ mạng chậm hoặc mất kết nối tạm thời.
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ nhiễu
Khoảng cách gần: Nếu router Wifi đặt gần lò vi sóng, mức độ nhiễu sẽ cao hơn. Khi khoảng cách tăng, ảnh hưởng giảm dần.
Chất lượng lò vi sóng: Các lò vi sóng cũ hoặc hỏng lớp chắn sóng (shielding) sẽ rò rỉ nhiều sóng hơn, gây nhiễu mạnh hơn.
Kênh Wi-Fi: Băng tần 2.4 GHz của Wifi có nhiều kênh (thường từ 1 đến 11). Nếu router sử dụng kênh gần với tần số 2.45 GHz (như kênh 6), nhiễu sẽ rõ rệt hơn.
Giải pháp khắc phục
Để giảm thiểu ảnh hưởng của lò vi sóng lên Wifi, có thể áp dụng các biện pháp sau:
Chuyển sang băng tần 5GHz: Nhiều router hiện đại hỗ trợ băng tần 5GHz, vốn không bị ảnh hưởng bởi sóng lò vi sóng. Tuy nhiên, băng tần này có phạm vi ngắn hơn và xuyên tường kém hơn.
Đổi kênh Wifi: Điều chỉnh router sang các kênh ít nhiễu hơn như kênh 1 hoặc 11 trong băng tần 2.4 GHz.
Đặt router xa lò vi sóng: Tăng khoảng cách giữa hai thiết bị để giảm nhiễu.
Sử dụng lò vi sóng chất lượng cao: Đảm bảo lò vi sóng có lớp chắn sóng tốt để hạn chế rò rỉ.
Sóng từ lò vi sóng ảnh hưởng đến sóng Wi-Fi do cả hai cùng hoạt động ở tần số 2.4 GHz, dẫn đến nhiễu sóng điện từ. Hiện tượng này khiến tín hiệu Wi-Fi yếu đi hoặc mất kết nối tạm thời khi lò vi sóng hoạt động. Hiểu được nguyên lý này, người dùng có thể áp dụng các giải pháp phù hợp để cải thiện chất lượng mạng trong gia đình.
