Mục tiêu chính của tầng Access
Tầng Access đóng vai trò kết nối người dùng cuối với hệ thống mạng. Đây là nơi các thiết bị đầu cuối như máy tính, điện thoại IP, camera, máy in… bắt đầu giao tiếp với hạ tầng mạng.
Tầng này chủ yếu hoạt động ở lớp 2 (Layer 2 Switching), và có thể phân tích theo hai hướng:
Hướng lên (Northbound): Kết nối với tầng Distribution. Sử dụng các công nghệ như VLAN, 802.1Q, STP, MAC learning, IGMP Snooping.
Hướng xuống (Southbound): Giao tiếp với người dùng cuối. Áp dụng các kỹ thuật để đảm bảo bảo mật và ổn định như AAA, STP, Portfast, Storm-Control.
Các tính năng quan trọng của Access Layer
Tầng Access không hề đơn giản, vì nó tích hợp rất nhiều kỹ thuật và công nghệ:
Access Security: Sử dụng các công nghệ như 802.1X, VACLs, PACLs để kiểm soát quyền truy cập.
Access QoS: Phân loại và đánh dấu gói tin để đảm bảo dịch vụ cho các ứng dụng nhạy cảm với độ trễ như VoIP, camera IP.
Access NetFlow: Thu thập và giám sát lưu lượng để phát hiện bất thường và hỗ trợ phân tích bảo mật.
Tình huống triển khai thực tế
Ví dụ trong một văn phòng có 5 tầng, mỗi tầng là một VLAN riêng biệt, đồng thời có nhiều thiết bị như camera, máy chấm công, điện thoại IP:
Cấu hình switch Access để gán VLAN cho từng loại thiết bị.
Dùng Port-Security để giới hạn thiết bị được phép kết nối.
Kích hoạt Storm-Control để ngăn broadcast storm nếu có sự cố.
Áp dụng QoS để gán Class of Service (CoS) cho điện thoại IP.
Dùng 802.1X để xác thực người dùng qua laptop khi kết nối mạng.
Về khả năng mở rộng (Scale)
Tầng Access thường chỉ yêu cầu hiệu năng trung bình, không cần thiết bị quá mạnh. Tuy nhiên, nếu cấu hình sai ở tầng này thì hậu quả có thể ảnh hưởng tới toàn bộ hệ thống.
Kết luận
Tầng Access là nền tảng cho toàn bộ hệ thống mạng. Một kiến trúc mạng bền vững phải bắt đầu từ tầng này.
Nếu bạn đang học CCNA, CCNP hoặc làm việc với hệ thống mạng doanh nghiệp, hãy đầu tư thời gian để hiểu rõ các kỹ thuật như VLAN, STP, Port Security, 802.1X, QoS… tại tầng Access.
Đây cũng là nền tảng cho các xu hướng hiện đại như Zero Trust, NAC, và các giải pháp kiểm soát truy cập mạng – tất cả đều bắt đầu từ việc triển khai đúng và bảo mật ở tầng Access.
